Có ý định đi xuất khẩu lao động vào năm cuối cao đẳng, Bùi Phan Hoài Vũ, 24 tuổi, quyết định chọn Đức sau khi tìm hiểu nhiều thị trường. Theo Vũ, các nước lâu nay hút lao động Việt như Nhật, Hàn giờ không còn hấp dẫn hoặc thủ tục quá khó. "Tôi chọn đi Đức, chi phí ban đầu 150 triệu đồng tương đương như các nước khác", Vũ nói.

Ngoài nghề điều dưỡng do Cục lao động ngoài nước (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) triển khai, hiện chưa có công ty nào được cấp phép đưa lao động sang Đức. Do đó, Vũ chọn du học nghề đầu bếp, 70% thời gian thực hành tại nhà hàng, còn lại đi học ở trường nhưng không tốn phí.

Tổng thời gian trong tuần vừa học vừa thực hành không được quá 40 giờ. Tiền lương làm việc tại nhà hàng mỗi tháng 1.000 euro. Sau khi nộp thuế, các loại bảo hiểm xã hội, Vũ nhận được 800 euro. Trừ ăn uống, chỗ ở hết 500 euro, thanh niên này vẫn để dành được một khoản. Hàng tháng, anh gửi về Việt Nam 3-5 triệu đồng.

Theo Vũ, so với lương tối thiểu mỗi tháng 2.400-2.600 euro, thu nhập của lao động diện du học nghề khá thấp. Tuy nhiên, thời gian này chỉ kéo dài hai năm. Khi tốt nghiệp, có bằng anh sẽ là lao động chính thức, được hưởng mức lương cao hơn nhiều.

Thay vì đi vòng bằng đường du học nghề để tìm cơ hội làm việc ở Đức như Vũ, trong bối cảnh thị trường truyền thống giảm sức hút, nhiều người cũng chọn các nước có hợp tác với Việt Nam tuyển lao động chính thức như Nga, Rumani, Ba Lan, Hungari... để làm việc.

Ông Nguyễn Đức Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Cung ứng nhân lực Quốc tế và Thương mại (Sona), cho biết thị trường truyền thống của doanh nghiệp là Nhật, Hàn. Tuy nhiên, nhiều năm qua công ty tìm thêm các hợp đồng ở châu Âu. Bởi trong khi Nhật giới hạn độ tuổi, thủ tục đi Hàn phức tạp thì một số nước ở châu Âu như Rumani lại khá dễ tính. Lao động phổ thông, yêu cầu tay nghề không quá cao, chỉ cần trong độ tuổi đảm bảo sức khỏe là có cơ hội.

Mỗi năm công ty đưa 200-300 lao động đi một số nước châu Âu. Mức lương tùy thuộc ngành nghề. Chi phí đưa đi không được nhiều hơn một tháng lương theo hợp đồng cho mỗi năm làm việc, chưa kể tiền học tiếng, nghề.

Bà Nguyễn Thị Hường, phụ trách tuyển dụng công ty xuất khẩu lao động Traco ở TP HCM, cho biết 2-3 năm gần đây lao động có xu hướng muốn kiếm việc ở châu Âu thay vì sang Nhật. Nguyên nhân là đồng yen giảm sâu, chi phí ở Nhật ngày càng tăng cao. Trong khi đó, nhiều nước ở châu Âu "khát" nhân lực nên chính sách thu hút lao động nhập cư có nhiều thay đổi.

Lao động Công Ty VTEDCO xuất cảnh - đơn hàng Thợ hàn Đan Mạch

Đơn cử như Đan Mạch, Đan Mạch được biết đến là quốc gia trả mức lương rất cao cho người lao động nước ngoài. Hiện tại, theo quy định mức lương cơ bản phải trả cho lao động nước ngoài tại đất nước này bình quân khoảng 220.000 DKK/năm (tương đương khoảng 60 triệu đồng/tháng). Đây là con số khá lớn, hơn thu nhập bình quân đầu người tại Việt Nam rất nhiều. Vậy nên, có thể nói thị trường xuất khẩu lao động Đan Mạch vô cùng hấp dẫn dành cho lao động Việt Nam.

Với các ngành nghề phổ biến như thực phẩm, thợ hàn, thợ sơn... Đan Mạch hiện tại đang là quốc gia được hướng đến của nhiều lao động. Với ưu thế thị trường, trong năm 2023-2024 VTEDCO đã thành công giúp cho nhiều lao động thợ hàn làm việc là sinh sống tại Đan Mạch với mức lương đáng mơ ước (giao động từ 60 - 90 triệu VNĐ).

Ông Nguyễn Như Tuấn, Phó phòng Thông tin - Tuyên truyền, Cục Quản lý lao động ngoài nước, cho rằng châu Âu là điểm đến hấp dẫn của lao động Việt bởi môi trường sống hiện đại, thu nhập, điều kiện làm việc tốt, có thể ở lại làm việc với thời gian khá dài.

Tuy nhiên, khi sang châu Âu làm việc lao động sẽ đối mặt một số vấn đề như: thời tiết rất lạnh, ít việc vào mùa đông, khác biệt văn hóa lớn hơn nhiều so với các thị trường Nhật, Hàn, Đài Loan. Bên cạnh đó, người Việt phải cạnh tranh với lao động nước khác tại khu vực châu Âu, và lao động các nước đang phát triển cùng trình độ.

Cũng theo đại diện Cục Quản lý lao động ngoài nước, doanh nghiệp đưa người đi làm việc ở châu Âu đang gặp một thách thức lớn là lao động bỏ trốn sang nước thứ ba. Do đó, việc chọn lao động xuất khẩu phải rất chặt chẽ, có ràng buộc rõ ràng. Ngược lại, lao động có nhu cầu đi châu Âu lại dễ tìm đến các nhóm trung gian, môi giới với hứa hẹn "dễ đi, lương cao", dễ bị lừa.

Theo ông Tuấn, ít nhất trong 5 năm tới Nhật, Hàn vẫn là thị trường xuất khẩu lao động lớn của Việt Nam. Các nước châu Âu mới bắt đầu tiếp nhận lao động ngoài khối EU và đang ở mức dè dặt, chủ yếu đang thử nghiệm. "Lao động muốn đi châu Âu cần tìm hiểu kỹ doanh nghiệp tuyển, có thể gọi đến tổng đài của Cục quản lý lao động ngoài nước để kiểm tra, tránh bị lừa", ông Tuấn nói.

_Sưu tầm_