Năng lực phương tiện vận tải biển

Tính đến hết năm 2021, đội tàu mang cờ quốc tịch Việt Nam có 1.500 chiếc, tổng dung tích khoảng 7,145 triệu GT với tổng trọng tải khoảng 11,7 triệu DWT. Trong đó, tàu vận tải biển chuyên dụng có 1.032 chiếc với tổng dung tích khoảng 6,3 triệu GT với tổng trọng tải khoảng 10,6 triệu DWT, chủ yếu là cỡ tàu nhỏ (từ 5.000 GT trở xuống) và cỡ tàu trung bình (từ trên 5.000 GT đến 10.000 GT). Trong năm 2021, tổng trọng tải của đội tàu vận tải biển Việt Nam có sự tăng lên nhanh chóng, một số doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư tàu chuyên dụng trọng tải lớn, như tàu chở dầu thô trọng tải đến 300.000 DWT, tàu khí hóa lỏng. 

Năng lực thuyền viên hàng hải

Đến hết năm 2021 tổng số thuyền viên đang có giấy chứng nhận khả năng chuyên môn (GCN KNCM) là trên 50.000 thuyền viên đang làm việc ở các cấp bậc Sỹ quan quản lý, sỹ quan vận hành và thợ:

(Nguồn: Cục Hàng hải Việt Nam)

Đánh giá về số lượng thuyền viên trong 10 năm qua có lúc tăng lúc giảm song nhìn chung vẫn tăng, đặc biệt là trong 5 năm trở lại đây từ 2017 đến 2021 số lượng thuyền viên Việt Nam ghi nhận sự gia tăng đáng kể chứng tỏ sức hút của nghề đi biển đã tăng trở lại. Với số liệu thống kê như trên cho thấy đội ngũ thuyền viên Việt Nam có thể đáp ứng được nhu cầu về lao động thuyền viên trong nước và vẫn có khả năng cung ứng thuyền viên đi xuất khẩu lao động trên các tàu cắm cờ nước ngoài.

Công tác đào tạo nhân lực thuyền viên

Hiện nay, Việt Nam có các cơ sở, đào tạo, huấn luyện thuyền viên hàng hải gồm trường Đại học Hàng hải Việt Nam, trường Đại học Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh, trường Cao đẳng Hàng hải I, trường Cao đẳng Duyên hải Hải Phòng, trường Cao đẳng Hàng hải II, trường Cao đẳng Bách nghệ Hải phòng, trường Cao đẳng Giao thông vận tải đường thuỷ II; Công ty Cổ phần Vận tải biển Việt Nam (VOSCO) và Trung tâm UT - STC (Thành phố Hồ Chí Minh).

(Nguồn: các cơ sở đào tạo thuyền viên)

Có thể thấy sự suy giảm nhanh chóng về quy mô đào tạo cấp đại học, cao đẳng, trung cấp, mà chủ yếu chỉ tăng số lượng học sơ cấp (thuỷ thủ, thợ máy) của các ngành đi biển trong những năm gần đây điều này sẽ sớm dẫn đến suy giảm chất lượng thuyền viên Việt Nam. Nhiều Công ty vận tải biển nước ngoài đã bắt đầu chuyển sang hoạt động ở các thị trường thuyền viên khác. Các doanh nghiệp trong nước thì phải tính toán đến các phương án thuê thuyền viên nước ngoài. Đây thực sự là một thách thức lớn đối với các Công ty vận tải biển có nhu cầu về thuyền viên cũng như các trường đào tạo thuyền viên.

Một thực tế là các chủ tàu Việt Nam đang ngày càng khó khăn trong khâu tuyển dụng thuyền viên, đặc biệt là những người có kinh nghiệm, tay nghề cao. Người trẻ ngày càng ít quan tâm theo học tại các cơ sở đào tạo thuyền viên. 3 năm trở lại đây số lượng người theo học ngành đi biển có gia tăng kéo theo số lượng người được cấp chứng nhận khả năng chuyên môn cũng tăng song đó chỉ là những người học sơ cấp trong thời gian ngắn để nhanh chóng xuống tàu làm việc.

Rõ ràng là nhân lực thuyền viên hàng hải Việt Nam chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Bài toán về nhân lực thuyền viên thực sự đang rất cần những giải pháp hữu hiệu:

Nguyên nhân dẫn đến sự kém hấp dẫn của nghề đi biển? và những giải pháp cải thiện?

Số lượng thuyền viên Việt Nam đủ lớn nhưng tại sao vẫn thiếu lao động thuyền viên?

Giải pháp nào cho công tác đào tạo thuyền viên để tăng số lượng đồng thời tăng chất lượng đội ngũ thuyền viên Việt Nam?

Hãy đón đọc những bài viết của VTEDCO và đóng góp những sáng kiến bạn để chung tay đưa nghề thuyền viên Việt Nam phát triển.

VTEDCO CREW - Tuyển dụng, đào tạo và cung ứng thuyền viên