1. Visa kỹ năng đặc định là gì?（特定技能)

Để giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động ngày càng trầm trọng, ngày 8/12, Chính phủ Nhật đã chính thức thông qua 2 tư cách lao động dành riêng cho chương trình TTS Nhật Bản và bắt đầu có hiêụ lực vào tháng 4/2019 visa mới có tên gọi là visa kỹ năng đặc định (特定技能). So với visa lao động (技術・人文知識・国際業務) thực tập sinh hiện hành thì loại visa mới phạm vi ngành nghề được phép rộng hơn và các yêu cầu về bằng cấp, chuyên môn cũng được nới lỏng khá nhiều.

Visa kỹ năng đặc định 特定技能 được chia làm 2 loại

Visa kỹ năng đặc định loại 1 (特定技能１号)

Visa kỹ năng đặc định loại 2 ( 特定技能２号).

Các ngành nghề được phép tiếp nhận cũng như điều kiện để xin và quyền lợi của 2 loại visa này cũng rất khác nhau.

2. Thực tập sinh kỹ năng số 1 – Visa kỹ năng đặc định loại 1 là gì?

3. Thực tập sinh kỹ năng số 2 – Visa kỹ năng đặc định loại 2 là gì?

4. So sánh kỹ năng đặc định loại 1 và kỹ năng đặc định loại 2

5. Du học sinh ở Nhật có thể tham gia chương trình Visa tokutei này không

>> Du học sinh ở Nhật có thể tham gia :

Vì có thể đổi từ tư cách du học sinh Nhật Bản sang tư cách kỹ năng đặc biệt ( tokuteigino ) mà chỉ cần thoả mãn điều kiện như phần 1 đã đề cập. Vì tại Nhật cũng có thể tham gia kỳ thi Tiếng Nhật và kỳ thi kỹ năng .

6. Một số các đối tượng và điều kiện tham gia chương trình visa kỹ năng đặc định (特定技能)

Thực tập sinh kỹ năng số 2: Các bạn đã hoàn thành xong chương trình thực tập sinh số 2 (hoàn thành 3 năm TTS)

+ Đối với TTS muốn chuyển sang Tokutei Ginou cùng nghành đã làm: sẽ cần chứng chỉ hoàn thành TTS kỹ năng số 2, chứng chỉ nghề (thi khi kết thúc 3 năm TTS). Hoàn thành 3 năm TTS sẽ được miễn chứng chỉ Tiếng Nhật N4.

+ Đối với TTS muốn chuyển sang Tokutei Ginou khác ngành đã làm: sẽ cần chứng chỉ hoàn thành TTS kỹ năng số 2, chứng chỉ nghề của ngành mà mình muốn chuyển (hiện tại các nghành nghề được tổ chức thi tại Nhật: nhà hàng, thực phẩm, khách sạn, hộ lý, …). Hoàn thành 3 năm TTS sẽ được miễn chứng chỉ Tiếng Nhật N4.

+ Du học sinh: sẽ cần chứng chỉ nghề của ngành mà mình muốn chuyển (hiện tại các nghành nghề được tổ chức thi tại Nhật: nhà hàng, thực phẩm, khách sạn, hộ lý, …) và chứng chỉ Tiếng Nhật từ N4 trở lên.

– Về kỳ thi tiếng Nhật : Có thể tham gia JLPT ( được tổ chức vào tháng 7 và tháng 12 hàng năm ) và phải đạt N4 , ngoài ra cũng có 1 kỳ thi khác được thiết lập lên dành riêng cho hình thức visa mới này (Theo nguồn tin không chính xác là 1 năm được tổ chức 6 lần). Rất tiếc là các kỳ thi như TOP J , Nattest và J Test KHÔNG ĐƯỢC ÁP DỤNG cho loại visa này.

Có nghĩa là 1 năm có 8 lần thi ( 2 lần là JLPT và 6 lần còn lại do 1 kỳ thi mới đc lập ra )

Riêng kỳ thi tiếng Nhật mới sẽ được tổ chức thi trên máy tính mà không phải thi trên giấy như các kỳ thi truyền thống

– Về thi kỹ năng: Không phải tất cả các ngành nghề đều có kỳ thi kỹ năng này , mà 1 số ngành nghỉ chỉ cần thi tiếng Nhật không thôi là đủ. Kỳ thi kỹ năng này về mặt cơ bản sẽ có mức độ khó tương đương vs thi kỹ năng của chương trình thực tập sinh ( Nội dung cụ thể chưa được tiết lộ ) chính vì vậy về mặt cơ bản đây là kỳ thi có mức độ khó thấp và dễ vượt qua.

Vậy điểm mấu chốt ở đây là chỉ cần trên 18 tuổi và đậu 2 kỳ thi nói trên là có thể đi được theo chương trình này mà ko yêu cầu trình độ học vấn. Vì vậy đối tượng tham gia chương trình này rất lớn.

7. Thực tập sinh về nước có đi lại theo chương trình này được không?

>>> Có.

Thực tập sinh ( viết tắt TTS ) về nước sẽ chuyển được sang loại visa này mà KHÔNG PHẢI THI BẤT CỨ KỲ THI TIẾNG HAY KỸ NĂNG NÀO. Chỉ có đối tượng này mới đc miễn 2 kỳ thi trên. Cũng nói thêm là TTS bỏ dở giữa chừng và vi phạm pháp luật Nhật Bản thì không chuyển được sang dạng này .

Bổ sung : TTS về nước sẽ được miễn 2 kỳ thi trên nhưng với điều kiện đi cùng ngành nghề.

Ví dụ: TTS ngành Nông nghiệp sau khi về nước muốn đi lại visa kỹ năng đặc biệt chuyên ngành nông nghiệp thì sẽ đc miễn thi. Nhưng TTS ngành Nông nghiệp sau khi về nước muốn đi ngành Khách sạn thì phải thi kỳ thi kỹ năng khách sạn ( Kỳ thi tiếng KHÔNG PHẢI THI )

8. Thời gian có thể làm việc là bao lâu?

Sau khi kết thúc loại 1 thì có thể chuyển sang loại 2 ( giống như chuyển giai đoạn của chương trình thực tập sinh ) 

Điểm khác nhau giữa loại 1 và loại 2 như sau:

+ Loại 1 không bảo lãnh được gia đình.

+ Loại 2 là bảo lãnh được gia đình. Vì vậy khi chuyển giai đoạn sang loại 2 thì loại này giống y chang như visa lao động ( tiếng Nhật gọi là 技術人文知識国際業務 mà người Việt hay gọi là visa kỹ sư )

Vậy tổng cộng có thể làm việc 10 năm??

>>> KHÔNG PHẢI

Sau khi chuyển sang loại 2 người lao động có thể đủ điều kiện xét vĩnh trú.

9. Mức lương của loại visa này ra sao?

Đối với những lao động được cấp Visa Tokutei Ginou (Kỹ năng đặc định) sẽ được hưởng mức lương cao hơn mức lương tối thiểu của người Nhật. Tùy vào địa điểm làm việc, vị trí công việc, …sẽ có mức lương cơ bản khác nhau.

10. Visa loại này áp dụng cho những ngành nghề nào ? 

>>> KHÔNG phải tất cả các ngành nghề đều được áp dụng

Loại 1 : Chỉ áp dụng cho 14 ngành nghề như sau: Điều dưỡng, Ẩm thực, Xây dựng, Vệ sinh nhà cao tầng, Sản xuất thực phẩm, Khách sạn, Nông nghiệp, Đóng tàu, Ngư nghiệp, Bảo dưỡng ô tô, Chế tạo máy (cơ khí), Sản xuất linh kiện điện tử, Hàng không …

Loại 2 : Xây dựng, Đóng tàu, Bảo dưỡng ô tô, Hàng không, Khách sạn.

Chú ý : mặc dù các ngành nghề không chia nhỏ nội dung công việc như TTS nhưng không phải cứ liên quan là đều có thể quay lại với hình thức này. Ví dụ : trong ngành xây dựng có những ngành công việc không được áp dụng cho tư cách này thì nếu muốn quay lại thì phải đi theo hình thức MỚI TINH.

Còn lại những ngành nghề không được đề cập ở trên thì theo không thể đi theo dạng visa kiểu mới này đc mà phải đi dạng TTS . Rất có thể sau này Nhật sẽ mở rộng ngành nghề có thể tiếp nhận đối vs visa loại này.

11. Hình thức tuyển dụng dạng visa kỹ năng đặc định này

Đây là hình thức tuyển dụng trực tiếp giữa người lao động và công ty tiếp nhận mà KHÔNG PHẢI QUA bất cứ công ty xkld và nghiệp đoàn nào cả. Tuy nhiên việc tiếp nhận và ng lao động khó có thể kết nối vs nhau do những rào cản về ngôn ngữ, tiếp cận thông tin… nên khả năng vẫn phải qua bên thứ 3 làm cầu nối là rất lớn. Cụ thể tại Nhật có thể sẽ thiết lập 1 cơ quan là cơ quan hỗ trợ đăng ký, cơ quan này hỗ trợ công ty tiếp nhận trong việc giấy tờ hồ sơ tiếp nhận và các vấn đề liên quan. Tuy nhiên cơ quan này không giống như nghiệp đoàn nên hầu như không phát sinh phí quản lý, từ đó giảm gánh nặng cho công ty tiếp nhận và cả người lao động 1 cách gián tiếp.

12. Sự khác nhau giữa visa đặc định và visa thực tập sinh Nhật Bản

Mục đích của 2 loại hình visa

Mục đích chính của visa thực tập sinh kỹ năng là 国際貢献 (đóng góp cho quốc tế), theo đó, các TTS sẽ sang Nhật làm việc với mục đích là học hỏi các kĩ thuật tiên tiến của Nhật, sau đó đem về Việt Nam áp dụng để giúp phát triển nền kinh tế. Do đó, vốn bản chất không được coi là một hình thức tuyển lao động vì vậy các doanh nghiệp Nhật không thể kì vọng để giúp bổ sung cho sự thiếu hụt lao động của mình.

Ngược lại, visa kỹ năng đặc định 特定技能 có mục đích ban đầu hết sức rõ ràng, đó là giải quyết nhu cầu thiếu hụt lao động của Nhật Bản. Có nghĩa là nó không phải là chế độ VÌ NƯỚC BẠN nữa, mà là một chế độ VÌ NHẬT BẢN.

Quốc tịch của lao động

Hiện nay chính phủ Nhật mới chỉ tiếp nhận thực tập sinh kỹ năng từ 15 nước có kí hiệp định với Nhật, bao gồm các nước dưới đây: Ấn Độ, Indonesia, Uzebekistan, Campuchia, Srilanka, Thái, Trung Quốc, Nepal, Bangladesh, Philipin, Peru, Myanmar, Mông Cổ, Lào và Việt Nam.

Nhật Bản đã ký kết với Việt Nam

Trong khi đó visa kỹ năng đặc định các công ty có thể tiếp nhận lao động từ bất cứ nước nào. Tuy nhiên, để có thể lấy được visa kỹ năng đặc định loại 1, thì lao động cần vượt qua kỳ thi sát hạch tay nghề và trình độ tiếng Nhật căn bản do cơ quan chính phủ Nhật Bản qui định. Hiện nay, kì thi này mới được lên kế hoạch tổ chức tại 8 nước là: Việt Nam, Trung Quốc, Indonesia, Thái, Myanmar, Campuchia và 1 nước nữa, do đó có lẽ chủ yếu lao động đến Nhật theo visa kỹ năng đặc định sẽ là từ 8 nước kể trên.

Đặc biệt việc xét duyệt visa mới này đối với lao động tới từ các nước có tỉ lệ bỏ trốn cao cũng sẽ nghiêm ngặt, chặt chẽ hơn. Theo số liệu được công bố của Bộ Tư Pháp,thì những nước đây có tỉ lệ lưu trú bất hợp pháp tại Nhật cao nhất gồm: Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái, Việt Nam, Philipin, Đài Loan, Indonesia, Malaysia, Singapore và Brazil.

Các bên có liên quan

Bởi visa kỹ năng đặc định là visa lao động, do đó nên các bên liên quan chỉ bao gồm 2 bên là người lao động và công ty tiếp nhận có kí kết với nhau hợp đồng lao động. Để hỗ trợ cuộc sống của lao động nước ngoài, các công ty tiếp nhận có thể sử dụng dịch vụ hỗ trợ của các cơ quan hỗ trợ (登録支援機関) hoặc tự mình làm.

Tháng 7/2019 hai chính phủ Nhật- Việt đã kí kết bản ghi nhớ về nguồn lao động kĩ năng đặc định. Mọi thủ tục cụ thể sẽ được cục quản lí lao động Việt Nam thông báo và hướng dẫn trên trang web.

13. CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

Được phép chuyển việc trong cùng một ngành nghề không?

Nếu bạn đi theo chương trình thực tập sinh kỹ năng Nhật Bản thì không được phép chuyển việc. Tuy nhiên, Nếu bạn đi theo chương trình thực tập sinh kỹ năng đặc định sẽ được phép chuyển việc nếu trong cùng một ngành nghề.

Cơ hội được cấp Visa vĩnh trú tại Nhật Bản

Khác với Visa kỹ năng đặc định loại 1 chỉ được làm việc tại Nhật tối đa là 5 năm thì Visa kỹ năng đặc định loại 2 được phép làm việc trên 5 năm. Đồng nghĩa với việc NLĐ được cấp Visa kỹ năng đặc định số 2 có thể xin Visa vĩnh trú và làm việc dài hạn tại Nhật Bản.

Cơ hội bảo lãnh người thân sang Nhật

Đây là sự khác biệt lớn nhất giữa Visa Tokutei Ginou 1 với Visa đặc định số 2. Bởi chỉ có Visa đặc định loại 2 được phép bảo lãnh người thân sang Nhật sinh sống cùng. Hiện tại, Visa Tokutei Ginou 2 chỉ áp dụng cho một số ngành nghề: Đóng tàu và xây dựng, …

Lưu ý: Bảo lãnh người thân sang Nhật chỉ bao gồm: vợ/chồng và con cái.

Hy vọng những thông tin trên đây đã phần nào giải đáp những thắc mắc cho những bạn đang quan tâm về loại hình Visa này.

_Sưu tầm_